Przejdź do treści

Przywództwo na najwyższym poziomie – czyli 10 lekcji przywództwa prosto od alpinistów

Przywództwo w górach

Co roku 10 sierpnia obchodzimy święto Przewodników i Ratowników Górskich. Z tej okazji dzielę się z Tobą lekcjami na temat przywództwa, bazującymi na dokonaniach wielkich liderów wypraw wysokogórskich. Działania te możesz z sukcesem przełożyć na codzienną praktykę biznesową.
Lekcje przywództwa przedstawione poniżej bazują na biografii Wojtka Kurtyki, wybitnego polskiego alpinisty i himalaisty, którą zebrała i opisała Bernadette Mcdonald w książce Kurtyka. Sztuka wolności 
Książkę tę polecam wszystkim, nie tylko pasjonatom wspinaczki.

kurtyka sztuka wolności recenzja

Istnieje powiedzenie, że:

prawdziwy charakter człowieka kształtują oceany, pola bitew i górskie szczyty

Wojtek Kurtyka swoim życiorysem potwierdza, że ten ostatni czynnik zdecydowanie jest prawdziwy.
Jestem pewien, że w przytoczonych fragmentach odnajdziesz wiele inspirujących lekcji przywództwa i analogii do codziennego świata, tu na dole, poniżej górskich szczytów.

1. Działaj z pasją albo wcale

himalaizm przywództwo

Kiedy Wojtek Kurtyka zaraził się pasją do wspinaczki, już nic nie mogło go od niej odciągnąć. Świat przestawał istnieć, liczyły się tylko góry, skały, śnieg i lód.
Wszelkie inne aktywności zostały tak zorganizowane, aby zapewniały czas i odpowiednie środki niezbędne do organizowania wypraw.
Cel był cały czas niezmienny i dobrze określony. Pasja i zaangażowanie pozwalały znajdować drogi do rozwiązania pojawiających się problemów.

Wniosek: jeżeli jakieś działania sprawiają Ci frajdę, to idź w tym kierunku na 100%. Gdy angażujesz się całym sobą, rozwiązania pobocznych trudności pojawiają się same.

Przykład: rozwijam bloga (właśnie go czytasz :)) i spotkania na żywo. Na co dzień pracuję z zespołami (najlepsze lekcje przywództwa) i ciągle się uczę. Nie ma chwili wytchnienia…

2. Odkrywaj, wychodź poza schemat

Wojtka nudziły utarte ścieżki, podejścia wykonane już przez poprzedników. Dostrzegał piękno w wytyczaniu nowych szlaków, doświadczaniu kontaktu z niezdobytymi wcześniej terenami.
Wyprawy organizowane przez Wojtka były też znane z niespotykanej dynamiki, stosowania odważnych technik i pełnych wyobraźni podejść na szczyt.
To trochę tak jak w powiedzeniu Zbigniewa Herberta o tym, że:

„Płynie się zawsze do źródeł, pod prąd. Z prądem płyną śmieci”

schematy w zarządzaniu


Wniosek: jako lider powinieneś być odkrywcą, poszukiwaczem nowych rozwiązań. Unikaj schematów, nie daj się wbić w korporacyjne standardy bylejakości. Znajdź swoje własne ścieżki, nawet jeżeli na początku nie będą one prowadziły na szczyt.

Przykład: Jeżeli korpo-świat narzuca pasywność i brak odpowiedzialności, ja szukam rozwiązań jak wyjść mu naprzeciw. Nie zadowala mnie schemat taki, jaki wszyscy przyjmują. Niech sobie robią co chcą. Ja robię swoje.

3. Ryzyko — tak, poproszę

ryzyko wspinaczka

Wyprawy wysokogórskie są w oczywisty sposób ryzykowne. Wielu wybitnych wspinaczy pozostało z górami już na zawsze…
Wojtek Kurtyka oczywiście zdawał sobie doskonale sprawę z tych zagrożeń i przy całej pasji do szybkiej i dynamicznej wspinaczki zachowywał czasami umiar. Potrafił się wycofać gdy sytuacja była naprawdę niebezpieczna.
Być może był to wynik niebywałej intuicji, a może po prostu doświadczenie i chłodna kalkulacja. W trakcie wypraw organizowanych przez Wojtka nikt nie zginął. Jest to wyczyn warty podkreślenia!

Wniosek: podejmowanie ryzyka jest nieodłączną częścią pracy lidera. Skuteczny przywódca kalkuluje jednak wszystkie za i przeciw, zanim podejmie decyzję a także potrafi się wycofać, zrezygnować z potencjalnych korzyści, jeżeli cena może być zbyt wysoka. Ta lekcja przywództwa może być nieoceniona.
Pamiętaj, że cały zespół zwykle płaci za błędy swojego menedżera.

Przykład: Jeżeli ktoś mówi niemożliwe, to ja mówię „sprawdzam”. Nie szarżuję ponad siły. Jednak sprawdzam, czy faktycznie nie można jeszcze trochę „docisnąć”.

4. Kreuj swój własny świat

własny świat przywództwa

Na początku swojej przygody z himalaizmem Wojtek Kurtyka był członkiem grup organizowanych przez bardziej doświadczonych wspinaczy. Z czasem dostrzegł, że to nie jest jego styl, że ciągłe dyskusje, analizowanie sytuacji, obmyślanie taktyki i powolne zdobywanie szczytów jest niezgodne z jego charakterem. Nie oznacza to, że koledzy po fachu się mylili bądź robili coś źle. Po prostu ich podejście do wspinaczki było diametralnie różne.
Co zrobił Wojtek? Wkrótce zaczął organizował własne ekspedycje, gdzie sam kreował sposób działania i tak dobierał zespół, aby wszystkim odpowiadał ten właśnie styl.

Wniosek: Gdy według Ciebie świat wokół jest niezgodny z Twoimi przekonaniami i zasadami, zbuduj własny! Nie bój się tworzyć, kreować czegoś nowego, nawet jeżeli inni uznają to za niedorzeczne. Poszukaj ludzi, którzy myślą podobnie i wraz z nimi stwórz zespół zmieniający świat.

Przykład: Świat przywództwa, który tworzę, jest niepowtarzalny. Jest tu miejsce na wymianę myśli, sukcesy, ale także pomyłki i zwykłe słabości. Nie ma ściemy. Nie udaję kogoś, kim nie jestem.

5. Działaj zgodnie z własnymi zasadami

wartości w przywództwie

Czasy PRLu miały oczywiście różne ciemne strony. Nie oszczędziło to alpinistów.

Pewnego dnia Wojtek Kurtyka został poproszony o „uprzejme donoszenie” na swoich towarzyszy podróży zagranicznych. Naciski władzy nie były mocne, więc wydawało się, że spokojnie mógł odmówić. Był tam jednak pewien haczyk — odmowa wiązała się z niemożliwością uzyskania paszportu a to przekreślało szanse na jakiekolwiek zagraniczne wyprawy.
Po krótkim rozmyślaniu Wojtek stwierdził, że Tatry też są ładnymi górami i na razie mu to wystarczy. Nie podpisał żadnych zgód a władza z czasem zapomniała o sprawie i wyjazdy przestały być problemem.

Wniosek: zastanów się, co jest dla Ciebie w życiu najważniejsze, jakie to są konkretnie wartości, a następnie zapisz je i zapamiętaj. Zrób z tego drogowskaz, który umożliwi Ci podejmowanie trudnych decyzji w sytuacjach, gdy pojawią się emocje wpływające na Twoją ocenę sytuacji.

Przykład: Zrezygnowałem raz z interesującego projektu, w którym dominował brak zaufania i atmosfera wzajemnych podejrzeń. Współpraca i wspólne dążenie do celu jest dla mnie na pierwszym miejscu. To była dla mnie ważna lekcja. Niekoniecznie przywództwa.

6. Dbaj o zespół

zespół

Wojtek jako lider wypraw wysokogórskich nie tylko brał odpowiedzialność za zespół w trakcie samej wspinaczki, ale często podejmował działania wspierające współtowarzyszy w kwestiach logistycznych (np. negocjowanie cen z tragarzami) czy formalnych (dogadywanie kwestii pozwoleń na wspinaczkę).
Nierzadko brał na siebie całą odpowiedzialność, gdy pozostali byli sparaliżowani strachem bądź nie mieli pomysłu na wyjście z trudnych sytuacji. Tak było w trakcie jednej z bardzo dokładnych kontroli granicznych, gdy ich ładunek zwierał towar nielegalnie przewożony w celach handlowych.

Wniosek: lider jest tak silny, jak mocny jest jego zespół. Dbaj o osoby z którymi współpracujesz, pomagaj i doradzaj w trudnych kwestiach. Na szczyt zwykle nie wchodzi się samemu, ale w większym gronie, więc dbając tylko o siebie za daleko nie zajdziesz.

Przykład: Gdy widzę, że ktoś ma problem – pomagam. Tak długo, jak druga strona faktycznie chce tej pomocy.

7. Buduj relacje

relacje przywództwo

W górach wysokich wzajemne zaufania i wiara w partnera wspinaczkowego jest niezbędna.
Wojtek, chociaż prywatnie był człowiekiem nieco zamkniętym i nie dopuszczał innych zbyt blisko siebie, to był w stanie budować trwałe relacje z towarzyszami swoich wypraw. Często spotykał się z nimi po latach czy wymieniał korespondencję.
Miał zaufanie do innych, chociaż ostatecznie tak najbardziej ufał swojej intuicji. Tak było w sytuacji gdy ta nie pozwalała mu rozpocząć wspinaczki po wyciągu zamocowanym przez jednego z partnerów. Wkrótce okazało się, że faktycznie stanowisko nie było skutecznie przygotowane i to przeczucie uchroniło go od śmierci.

Wniosek: Niesłychanie ważna lekcja przywództwa – dobre relacje w zespole to podstawa. Od zachowania lidera zależy, na ile w zespole będzie panował szacunek i zaufanie. Czasami trudne sytuacje wystawiają na próbę ducha zespołu. Nie daj się im, traktuj je jako próbę a nie przeszkodę.

Przykład: Publicznie nie krytykuję i nie oceniam innych. Nawet jak jestem wq…. to biorę 3 oddechy i zostawiam przemyślenia dla siebie. Szacunek to podstawa.

8. Nie szukaj sławy

kurtyka sztuka wolności recenzja

Wojtek Kurtyka odnajdował przyjemność w samej czynności wspinania. Nie jeździł w góry aby odhaczyć kolejne ośmiotysięczniki, czy aby się ścigać z innymi utytułowanymi wspinaczami. Po prostu robił to co lubi, robił to najlepiej jak potrafił, z ludźmi których cenił i którym ufał.
Efekt był naturalną konsekwencją tego zaangażowania i pełnego oddania się wspinaczce.
Wojtek Kurtyka uważał, że nie da się klasyfikować i porównywać wypraw między sobą. Każda z nich była inna, związana z konkretną pogodą czy innymi napotkanymi trudnościami. Z tego powodu odmawiał przyjęcia Złotych Czekanów — wyróżnienia za całokształt osiągnięć wspinaczkowych. Ostatecznie przyjął nagrodę w 2015 roku, wcześniej twierdząc, że:

„Rozumiem, że świat opiera się na monstrualnej strukturze dzikiej rywalizacji, a co za tym idzie nagród i wyróżnień. Ale ta struktura jest wrogiem prawdziwej sztuki.”


Wniosek: pracuj dla siebie samego, dla rozwijania pasji i chęci zrobienia czegoś dobrego dla świata. Nie szukaj mierników Twojej skuteczności, KPI które pokażą że jesteś w TOP 10 w Twojej branży. Jeżeli będziesz robił naprawdę dobrą robotę, to świat wokół da Ci o tym znać, zobaczysz.

Przykład: Ten blog jest tworzony dla Ciebie, nie dla mnie. Tak samo bezpłatne spotkania dla przyszłych i obecnych liderów. Robię je z pasji. Nie dla sławy.

9. Wyciągaj wnioski z trudnych sytuacji

praca zespołowa

Wojtek Kurtyka wielokrotnie przeżywał ciężkie chwile wysoko w górach, kilkukrotnie otarł się o śmierć. Najsławniejszą historią jest chyba wyprawa na Gasherbrum IV, w której Wojtek ze swoim partnerem — Robertem Shauerem, po długim okresie bez jedzenia i picia w zasadzie już przygotowywali się do opuszczenia tego świata.
Wspinacze mogli się załamać, narzekać i tracić energię na rozpamiętywanie swojego losu. Tymczasem skupili się na znalezieniu rozwiązań i wyjściu z trudnej sytuacji.
Według Wojtka takie przeżycia zostawiają ślad i zmieniają człowieka na całe życie. Trudno się z tym nie zgodzić.

Wniosek: gdy w Twoim projekcie czy firmie jest źle, pomyśl o dwóch wspinaczach uwięzionych gdzieś na poziomie kilku tys. m.n.p.m., którzy nie mają już zapasu jedzenia oraz gazu, aby zagrzać cokolwiek do picia a trudna pogoda uniemożliwia wejście wyżej oraz powrót w dół.
Chwilowe trudności w Twoim przedsięwzięciu jawią się teraz zapewne jako drobnostka. Nie narzekaj, tylko weź się do roboty!

Przykład: Gdy widzę, że projekt zmierza w złym kierunku to nie czekam po cichu na przebieg wydarzeń. Wychodzę na przeciw trudnością. Mówię jak jest i szukam rozwiązań.

10. Zrozum innych i pozbądź się urazy

Wojtek zorganizował pewną wyprawę wraz z trzema japońskimi wspinaczami. Wszystko zaczęło się idealnie a dobra pogoda sprzyjała szybkiemu pokonywaniu trasy.
Wkrótce jednak Japończycy oznajmili, że teren jest dla nich za ciężki i że nie są w stanie iść dalej. Wojtek próbował negocjować, aby podzielić grupę i wyruszyć w górę tylko z jednym z nich. Taka sytuacja była sprzeczna z kulturą japońską, więc wszyscy bez dyskusji zawrócili.
Chociaż Wojtek zmarnował wyjazd, to nie żywił do nich urazy. Miał bardziej pretensje do siebie, że nie zbudował z nimi lepszej relacji, że nie poznał ich zwyczajów jeszcze lepiej.
Po zejściu do bazy spędzili tam wspólnie kilka dobrych chwil, rozmawiając i żartując.

Wniosek: spróbuj zrozumieć innych. Nie zawsze to co jest oczywiste dla Ciebie, jest takie samo dla osób dookoła. Ufaj w to, że inni również podejmują optymalne decyzje, mające na celu wspólne dobro zespołu.

Przykład: Gdy mówisz, że sytuacja jednak jest inna, to wierzę, że masz ku temu powody. Nie zakładam od razu, że ściemniasz, że chcesz tylko wykorzystać sytuację (może to naiwne…)


Masz pytania? Świetnie – napisz lub zadzwoń

Podobne wpisy

Artur GułaArtur Guła, pasjonat tematyki zarządzania i przywództwa z życiową misją dzielenia się wiedzą i doświadczeniami z innymi menedżerami.
Doświadczony lider w projektach IT z różnych dziedzin.
Autor książki Fascynujący świat przywództwa.

3 komentarze do “Przywództwo na najwyższym poziomie – czyli 10 lekcji przywództwa prosto od alpinistów”

  1. Pingback: Jak być lepszym człowiekiem, liderem i menedżerem | Świat przywództwa

  2. Pingback: Jak i od kogo uczyć się przywództwa (5 sprawdzonych rad)

  3. Pingback: Walking skeleton - coś o zwinnym realizowaniu projektów

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

WordPress Lightbox Plugin